گزارش برگزاری بیست و هفتمین همایش ملی انجمن زمین‌شناسی ایران

این همایش در دو روز متوالی ۲۷ و ۲۸ آذر مطابق با برنامه برگزار شد

در اولین روز همایش پس از برگزاری مراسم افتتاحیه جناب آقای دکتر قربانی رئیس انجمن زمین شناسی ایران در ارتباط با همایش سخنرانی نموده و پس از آن آقای دکتر حسن حسینی دبیر علمی مایش دقایقی در ارتباط با اهمیت برگزاری همایش های علمی صحبت کردند. در ادامه جناب آقای مهندس بهرامن ریاست محترم خانه معدن ایران در ارتباط با قوانین، راهکارها و چالش‌های معدنی صحبت نمودند. در ادامه پس از پذیرایی نوبت به ارائه مقالات توسط پژوهشگران و دانشجویان رسید که در دو سالن مجزا همزمان برگزار گردید. مابقی ارائه مقالات در روز بیست و هشتم تا ظهر انجام شده و پس از پزیرایی در عصر مراسم اختتامیه برگزار گردید. که در این مراسم از سه پیشکسوت دانشگاهی، معدنی و اجرایی در علوم زمین تقدیر انجام شد که در بخش معدن جناب آقای دکتر بهرام رضایی،در بخش اجرایی علوم زمین جناب آقای مهندس برنا و در بخش دانشگاهی جناب آقای دکتر پورمعافی برگزیده شده بودند

همچنین خانم مهندس حاجیحسینلو به عنوان پژوهشگر برتر سال معرفی شدند و در بخش عکس برگزیده از آقایان مهرداد سرهنگی، شهریار کشتکار و عبدالرضا واعضی هیر تقدیر گردید

در بخش تالیف کتاب برتر، کتاب هیدروژئوشیمی و آلودگی آب های زیرزمینی با تاکید بر آلودگی‌های نفتی نوشته حمیدرضا ناصری و فائزه فلسفی، در بخش کتاب برتر بین اللملی کتاب آقای دکتر حمید نظری و در بخش کتاب برتر ترجمه کتاب دکتر مصطفی سبوحی ودکتر پیمان رضایی معرفی گردید

در پایان پس از سخنرانی دکتر همایون کتیبه دبیر اجرایی همایش و قرائت قطعنامه همایش توسط دکتر کمال طاهری این همایش خاتمه یافت

بخشی از صحبت های دکتر قربانی در این همایش به شرح زیر است

وظیفه انجمن زمین‌شناسی در جامعه علمی به‌صورت زیر تعریف کرده‌ایم و بر آنیم که در این راستا حرکت کنیم

• پل ارتباطی بین زمین‌شناسان مراکز آموزشی- پژوهشی و زمین‌شناسانی که در مراکز اجرایی دولتی و خصوصی مشغول به کار هستند
• برقراری ارتباط بین دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی با سازمان‌های اجرایی
• آگاهی‌رسانی نقش علوم زمین در جامعه

منصور قربانی بر اهمیت علوم زمین در اقتصاد ملی، محیط‌زیست و مخاطرات و آموزش و پژوهش در زمین‌شناسی گفتند

رئیس انجمن گفتند که علوم زمین نقش بسیار مؤثری در محیط‌زیست و مخاطرات طبیعی دارد. لذا باید آموزش زمین‌شناسی جهت این آگاهی‌ها از مدارس شروع شود تا جامعه به نقش علوم زمین و افراد در هوای پاک، طبیعت زنده و آگاهی از مخاطرات و منابع انرژی در کشور داشته باشد

قربانی از ارتباط با نقش علوم زمین در اقتصاد ملی گفت

به‌طورکلی حدود ۴۰ درصد از درآمد ناخالص ملی به‌طور مستقیم و غیرمستقیم به علوم زمین مربوط است که منبع این درآمد از نفت، گاز، معادن و نیز صنایع وابسته بالادستی و پایین‌دستی می‌باشد. قربانی گفت هیچ رشته‌ای از علوم پایه به‌مانند علوم زمین مرتبط با سازمان‌های اجرایی و وزارتخانه‌ها نیست. نیمی از وزارتخانه‌ها با علوم زمین مرتبط هستند و بسیاری از سازمان‌های زیربنایی با علوم زمین مرتبط می‌باشند. قربانی گفت ما در علوم زمین ضمن مزیت‌هایی که داریم، چالش‌های فراوانی هم داریم

مزیت‌های علوم زمین در ایران شامل:  با توجه به اهداف مطالعه در علوم زمین و همچنین با در نظر گرفتن اینکه ایران چهارمین منابع نفت جهان و دومین ذخیره گاز دنیا را دارد و با توجه به اینکه کشور ما ازنظر ذخایر معدنی در رده پنجمین کشور اول دنیا قرار دارد و بیش از ۷۰  نوع ماده معدنی در حال حاضر در کشور استخراج و تولید می‌شود، و همچنین دارای موقعیت جغرافیایی خاصی هستیم که این موضوع را شاخص‌تر می‌کند

همچنین ایران دارای پدیده‌های منحصربه‌فرد زمین‌شناسی است که می‌تواند جایگاه زمین‌گردشگری قابل‌توجهی داشته باشد. ایران توان ۳۰ ژئوپارک را داراست که تاکنون فقط سه ژئوپارک به ثبت یونسکو رسیده است

قربانی در مورد چالش‌های علوم زمین گفت

ضمن داشتن منابع قابل‌توجه و اینکه ما پنجمین کشور ثروتمند دنیا هستیم ولی در تولید و تکنولوژی تولید عقب‌افتاده‌ایم و در مواردی قادر نیستیم نیازهای روزمره خود را تأمین کنیم

ازجمله در اکتشافات ژرف در ذخایر فلزی و عناصر راهبردی کاری نکردیم. و برخی از ذخایر بزرگ چون آهن در حال تمام شدن است و ذخایر جدیدی پیدا نکرده‌ایم

در مورد نفت و گاز بااینکه تاکنون حدود ۱۵۷ میلیارد بشکه نفت اکتشاف کردیم ولی تولید و تکنولوژی ما از دنیا بسیار عقب افتاد و حتی اگر مسائل تحریم حل شد قادر  نیستیم به‌اندازه سهم ذخایرمان تولید داشته باشیم

در مورد گاز هم دومین ذخیره گاز جهان راداریم  یعنی ۳۶ تریلیون ذخایر گازی اکتشاف کردیم ولی در تولید بسیار بدکار کردیم. چون تولید تکنولوژی روز دنیا را طلب می‌کند و به همین خاطر ما از تولید در سطح نیاز هم درمانده هستیم

در مورد آب قربانی گفت ما از منابع آبی بسیار بد استفاده می‌کنیم و حدود ۹۰ درصد آب کشور در کشاورزی به کار می‌گیریم که هنوز عمده آن  به‌طور سنتی  است و تقریباً ۱۵-۱۴ درصد از درصد ناخالص ملی از بخش کشاورزی تأمین می‌شود

قربانی گفت ما از ذخایر آب‌های زیرزمینی حدود ۲۰۰ میلیارد مترمکعب به‌طور غیرمجاز برداشت کرده‌ایم. که این مشکل بزرگ در کشور ایجاد کرد و در آینده هم بسیار حاد خواهد شد ازجمله فرونشست‌ها، وی همچنین گفت که در آینده مشکلات آب آشامیدنی خواهیم داشت بخصوص در تهران زیرا سیستم آب‌رسانی و توزیع آب در تهران بسیار فرسوده است و حدود ۳۰ تا ۳۵ درصد آبی که وارد سیستم توزیع آب در تهران می‌شود از طریق لوله‌های فرسوده به هدر می‌رود. وی گفت به دلیل کنترل‌های سطحی و سدهایی که مطالعات کامل زمین‌شناسی نداشته‌اند بر ظرفیت منبع ریز گردها در داخل کشور افزوده‌ایم

قربانی در مورد آموزش در دانشگاه‌ها گفت

 تعداد ورودی دانشجویان در علوم زمین کم شده از سویی دیگر نیروهای کارآزموده و برجسته و زبده در سازمان‌های اجرایی مرتبط و شرکت‌های خصوصی مسن هستند و در حال بازنشستگی می‌باشند و جایگزینی آن‌ها بسیار مشکل است و در آینده کمبود نیروی متخصص یکی از مشکلات مرتبط به علوم زمین، اکتشاف و تولید منابع انرژی و صنعت و معدن خواهد بود

واقعیت این است در اکتشاف منابع طبیعی تا حدود قابل قبولی پیشرفته‌ایم. آن‌هم به دلیل همت زمین‌شناسان و معدن کاران می‌باشد که انگیزه ملی و مردمی داشته‌اند. اما واماندگی در تولید و فرآوری در تمام زمینه‌ها پیش رو داشته‌ایم که نیاز آن‌ها بیشتر تکنولوژی پیشرفته و راهکارهای  ارتباطی بوده است